🔹 طلاق از نگاه حقوقی در ایران
طلاق یکی از مهمترین موضوعات در حوزه حقوق خانواده است که همواره مورد توجه قانونگذاران، وکلا و دادگاهها قرار دارد. در قانون مدنی ایران، اصل بر استحکام بنیان خانواده است و به همین دلیل طلاق آخرین راهحل برای پایان زندگی مشترک در نظر گرفته شده است. با این حال، قانون شرایطی را فراهم کرده تا زن نیز بتواند تحت دلایل قانونی مشخص، تقاضای طلاق کند. این موضوع بهویژه در سالهای اخیر اهمیت بیشتری یافته و باعث شده درخواستهای طلاق از سوی زنان افزایش چشمگیری داشته باشد.
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، اختیار طلاق بهطور پیشفرض در دست مرد قرار دارد. اما این به معنای محرومیت کامل زن از حق طلاق نیست. قانونگذار با در نظر گرفتن شرایط عادلانه، مواردی را مشخص کرده که در صورت تحقق آنها، زن میتواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. این موارد یا ناشی از شرط ضمن عقد ازدواج هستند یا در قالب عسر و حرج زن (سختی و مشقت غیرقابل تحمل) مورد بررسی قرار میگیرند.
یکی از مهمترین دلایل قانونی برای طلاق، اثبات عسر و حرج است. عسر و حرج به معنای شرایطی است که ادامه زندگی برای زن غیرقابل تحمل شود. برخی از مصادیق آن عبارتاند از:
اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی
ضرب و جرح و سوءرفتار مکرر مرد
ترک زندگی مشترک از سوی شوهر برای مدت طولانی
ابتلا به بیماریهای صعبالعلاج یا مسری خطرناک
عدم پرداخت نفقه و تأمین نیازهای اساسی زن
در صورت اثبات هر یک از این موارد، دادگاه به نفع زن حکم طلاق صادر میکند.
یکی از وظایف اصلی شوهر پس از ازدواج، پرداخت نفقه است. اگر مرد از پرداخت نفقه خودداری کند و زن بتواند این موضوع را اثبات نماید، حق درخواست طلاق برای او ایجاد میشود. طبق قانون، نفقه شامل مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و سایر نیازهای متعارف زندگی است.
چنانچه مرد بیش از چهار سال غیبت کند و هیچ خبری از او در دسترس نباشد، زن میتواند به دادگاه مراجعه و درخواست طلاق کند. در چنین حالتی، دادگاه پس از بررسیهای لازم و طی مراحل قانونی، حکم طلاق غیابی را صادر خواهد کرد.
در صورتی که مرد بدون اجازه همسر اول اقدام به ازدواج مجدد کند، زن میتواند این موضوع را به عنوان دلیل قانونی برای درخواست طلاق مطرح نماید. زیرا طبق قوانین خانواده، رعایت عدالت و اخذ رضایت زن اول برای ازدواج مجدد مرد الزامی است.
اگر مرد به بیماریهای صعبالعلاج مبتلا شود یا دچار ناباروری باشد و این موضوع ادامه زندگی را برای زن دشوار کند، زن میتواند با استناد به این موارد از دادگاه تقاضای طلاق نماید.
پیگیری پروندههای طلاق، بهویژه زمانی که زن خواهان طلاق باشد، پیچیدگیهای زیادی دارد. تنظیم دادخواست، جمعآوری مدارک، اثبات دلایل و حضور در دادگاه نیازمند آشنایی کامل با قوانین و رویههای قضایی است. به همین دلیل، حضور یک وکیل متخصص خانواده در این مسیر میتواند روند پرونده را سریعتر و با نتیجه مطلوبتری همراه کند. وکیل با تجربه میداند چه دلایلی از نظر دادگاه اهمیت بیشتری دارد و چگونه میتوان آنها را اثبات کرد.
برای ثبت دادخواست طلاق، زن باید مدارک مشخصی را به دادگاه ارائه کند، از جمله:
اصل و کپی عقدنامه یا سند ازدواج
کارت ملی و شناسنامه
مدارک و مستندات مربوط به دلایل طلاق (مثل گزارش پزشکی قانونی، رأی کیفری، شهادت شهود و...)
هرچه مدارک ارائه شده قویتر باشد، احتمال موفقیت پرونده بیشتر خواهد شد.
ثبت دادخواست طلاق در دفتر خدمات قضایی
ارجاع پرونده به شعبه دادگاه خانواده
بررسی دلایل و مستندات توسط قاضی
ارجاع به داوری و مشاوره خانواده (در موارد لازم)
صدور حکم طلاق در صورت احراز شرایط
بسیاری از زنان بدون آگاهی کافی از حقوق قانونی خود اقدام به طلاق میکنند و همین موضوع موجب طولانیشدن فرآیند پرونده یا حتی رد شدن درخواست میشود. مشاوره با یک وکیل متخصص پیش از هر اقدامی، مسیر پرونده را روشنتر میکند و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری خواهد کرد.
طلاق به درخواست زن یکی از موضوعات مهم و چالشبرانگیز در حقوق خانواده است. اگرچه حق طلاق در قانون ایران بهطور کلی در دست مرد قرار دارد، اما زنان میتوانند در شرایط مشخص و با دلایل قانونی معتبر، از دادگاه تقاضای جدایی کنند. اثبات عسر و حرج، عدم پرداخت نفقه، غیبت طولانی، ازدواج مجدد بدون رضایت و بیماریهای خاص از مهمترین این دلایل به شمار میروند.
در نهایت، بهرهگیری از یک وکیل خانواده باتجربه در تمامی مراحل دادرسی، میتواند نقش تعیینکنندهای در موفقیت پرونده داشته باشد.